43 %

Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алуларының тәуелсіз шағымдау (апелляциялық) жүйесі

Мемлекеттік сатып алудың тәуелсіз апелляциялық жүйесін енгізу Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік сатып алу жүйесінің тиімділігі мен ашықтығын арттыру үшін аса маңызды қадам болып табылады. Мұндай жүйенің болмауы сыбайлас жемқорлық, мемлекеттік ресурстарды тиімсіз пайдалану, бәсекелестіктің болмауы және бюджеттік шығындардың жоғары болуы сияқты жағымсыз салдарға әкелуі мүмкін.

Шағымдарды қараудың тәуелсіз жүйесі болмаса, тауарлар мен қызметтерді жеткізушілер мемлекеттік сатып алу процесінде өз құқықтарының бұзылуына тап болуы мүмкін. Мұндай жағдайда олар сотқа жүгінуге мәжбүр болады, бұл ақшалай шығынды және ұзақ уақытты қажет етеді. Бұл мемлекеттік сатып алу процесінің кешігуіне және мемлекеттік ұйымдар үшін қажетті ресурстарға қол жетімділіктің болмауына әкелуі мүмкін.

Басқа елдерде мемлекеттік сатып алуларға шағымдану жүйелері бұрыннан бері енгізілген, олардың тиімділігі мен ашықтығы дәлелденген.

Мысалы, Канадада мемлекеттік сатып алуға қатысушылардың құқықтарын қорғау үшін тәуелсіз комиссар институты құрылды. Тағы бір мысал, АҚШ-та мемлекеттік сатып алуларға шағымдану үшін тәуелсіз комиссиялар жүйесі бар. Комиссиялар мемлекеттiк сатып алу рәсiмдерiнiң барлық кезеңдерiне және оларға қатысты даулардың шешiлуiне тәуелсiз бақылауды жүзеге асырады. Осының арқасында АҚШ әлемдегі ең ашық және бәсекеге қабілетті мемлекеттік сатып алу жүйесінің біріне ие.

Негізгі нүктелер

Қатысушылардың құқықтарын қорғау қажеттілігі

Мемлекеттік сатып алуға қатысушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауды қамтамасыз ететін механизмді құрудың маңыздылығы. Бұл мемлекеттік сатып алуға қатысушыларға даулы мәселелерді шешу үшін үшінші тәуелсіз тараппен байланысу мүмкіндігін береді.

Әділдік пен әділеттілікті арттыру

Шағымдардың тәуелсіз жүйесі мемлекеттік сатып алу процесінде әділ және тең бәсекелестік ортаны құруға, нарықтық қатынастарды нығайтуға және мемлекеттік сатып алулардың орасан нарығына қол жеткізу арқылы бизнес-қоғамдастықтың дамуын ынталандыруға көмектеседі.

Сыбайлас жемқорлықты азайту

Мемлекеттік сатып алулардағы теріс пайдалану мен сыбайлас жемқорлықтың алдын алатын сенімді жүйе құрылуда. Арыз-шағымдарды шешудің және заңнаманың сақталуын қамтамасыз етудің тиімді тетігі құрылған. Бұл механизмді мемлекеттік тапсырыс берушімен немесе әлеуетті өнім берушімен байланысы жоқ тәуелсіз үшінші тарап жүзеге асырады.

Заңнамаларды жетілдіру

Апелляциялық процесс мемлекеттік сатып алу туралы қолданыстағы заңнамадағы проблемалар мен кемшіліктерді аша алады, бұл түзетулер енгізуге және нормативтік құқықтық базаны жетілдіруге мүмкіндік береді.

Транспаренттілік пен сенімділіктің артуы

Апелляцияның тәуелсіз жүйесін енгізу мемлекеттік сатып алу рәсімдерінің ашықтығын арттырады және бизнес пен азаматтардың мемлекеттік мекемелерге және мемлекеттік сатып алу процестеріне сенімін арттырады.

Шағын және орта бизнесті дамыту

Тәуелсіз өтініш беру жүйесін құру шағын және орта бизнес субъектілерінің мемлекеттік сатып алуларға қатысу жағдайларын жақсартады, осы секторлардың дамуына және экономикалық өсуді ынталандырады.

Мемлекеттік шығындардың тиімділігі

Шағымдар мен өтініштерді қарау мемлекет қаражатының тиімсіз пайдаланылуын анықтауға және жоюға мүмкіндік береді, бұл сайып келгенде, мемлекеттік шығындардың тиімділігін арттырады.

Жауапкершілікті күшейту

Мемлекеттік сатып алудың тәуелсіз аппеляциялық жүйесі мемлекеттік органдар мен сатып алуға қатысушыларды жауапкершілікті және заңды ұстауға ынталандырады, бұл жалпы мемлекеттік сатып алу процесін жақсартады.

Халықаралық ынтымақтастықты нығайту

Шағымдарды қараудың тәуелсіз жүйесімен қамтамасыз етілген мемлекеттік сатып алулардағы ашықтық, әділдік және тиімділік елдің халықаралық беделін көтеріп, шетелдік инвестицияларды тартуға және халықаралық жобаларға қатысуға көмектеседі.

Азаматтық қатысу

Мемлекеттік сатып алудың тәуелсіз шағымдану мүмкіндігі азаматтар мен бизнес қауымдастығына мемлекеттік сатып алуды бақылауға белсендірек қатысуға және осы жүйені жетілдіруге үлес қосуға мүмкіндік береді.

Басым іс-шараларды шешу жоспары

100 %

Ағымдағы жағдайды зерттеу

Қазақстандағы мемлекеттік сатып алу саласындағы ағымдағы жағдай туралы мәліметтер жинау және зерттеу жүргізу. Негізгі проблемалар мен мүмкіндіктерді анықтау.

100 %

Халықаралық тәжірибені зерделеу

Мемлекеттік сатып алудың апелляциялық жүйелерін сәтті енгізген Канада, АҚШ сияқты басқа елдердің тәжірибесін зерделеу. Озық тәжірибелерді анықтау және оларды Қазақстан жағдайына бейімдеу.

100 %

Заңнамалық өзгерістер жобасын дайындау

Зерттеулер мен халықаралық тәжірибе негізінде мемлекеттік сатып алудың тәуелсіз шағым беру жүйесін құру үшін заңнамаға өзгерістер енгізу бойынша ұсыныстар әзірлеу.

0 %

Қоғамдық талқылаулар өткізу

Мемлекеттік сатып алуға қатысушылардың, бизнес-қоғамдастықтың, мемлекеттік органдардың және жұртшылықтың қатысуымен жобаны қоғамдық талқылауды ұйымдастыру.

0 %

Ұсыныстарды алға жылжыту

Мемлекеттік органдар, соның ішінде парламент деңгейінде жобаны таныстыру және оны негіздеу. Мүдделі тараптар арасында ұсыныстарды насихаттау.

0 %

Бақылау және бағалау

Заңнамалық өзгерістер қабылданып, енгізілгеннен кейін олардың тиімділігін бақылау және бағалау, қажет болған жағдайда түзетулер енгізу қажет.

0 %

Ақпараттық науқан

Мемлекеттік сатып алудың жаңа апелляциялық жүйесі туралы хабардар ету мақсатында ақпараттық науқанды өткізу және мемлекеттік сатып алуға қатысушыларды осы жүйені пайдалануды үйрету.